У 2-й палове ХIХ — пачатку ХХ стагоддзяў у г. Гродна выдаваўся штогоднік «Обзор Гродненской губернии». У кожнай з гэтых кніг (а іх выдавалася па адной у год) падводзіліся вынікі, рабіўся агляд падзей, з'яў, здарэнняў мінулага года. Гартаючы старонкі гэтых цікавых, зараз вельмі рэдкіх выказванняў, я заўважыла шэраг сціплых звестак па культуры і грамадскаму жыццю насельніцтва мястэчкаў Свіслач і Поразава.
«Обзор Гродненской губернии за 1887 год», Гродна, 1888.
У мястэчку Свіслач дзейнічае бальніца яўрэйскага таварыства, у якой у мінулым годзе лячылася 57 хворых, з якіх 10 асоб памерла, а астатнія паправіліся.
«Обзор Гродненской губернии за 1894 год», Гродна, 1895.
У мястэчку Свіслач працуе сельская лячэбніца. За мінулы год ёй карысталася 117 хворых, з іх выздаравела 106, памерла 5 чалавек.
У Свіслацкай настаўніцкай семінарыі ў справаздачным годзе налічвалася 103 выхаванцы, усе з'яўляліся праваслаўнымі. Па саслоўям навучэнцы семінарыі размяркоўваліся такім чынам: дзеці дваран і чыноўнікаў — адна асоба, духавенства — 2, гарадскіх саслоўяў — 5, сялян — 95. У 1894 годзе поўны курс Свіслацкай настаўніцкай семінарыі скончылі і атрымалі пасведчанні на званне народных настаўнікаў 16 чалавек.
«Обзор Гродненской губернии за 1896 год», Гродна, 1897.
У мястэчку Свіслач існуе конная паштовая станцыя.
У Свіслацкай настаўніцкай семінарыі ў мінулым годзе знаходзілася 102 выхаванцы. Усе навучэнцы семінарыі праваслаўныя. Па саслоўях яны размяркоўваліся на: дзяцей дваран і чыноўнікаў — 2 асобы, духавенства — 2, гарадскіх саслоўяў — 11, сялянскага саслоўя — 87 чалавек. У 1896 годзе поўны курс Свіслацкай настаўніцкай семінарыі скончылі і атрымалі пасведчанні на званне настаўніка народнага вучылішча 18 навучэнцаў. У семінарыі і пры пачатковым вучылішчы пры ёй працавалі 8 настаўнікаў.
«Обзор Гродненской губернии за 1902 год», Гродна, 1903.
У мінулым годзе ў Свіслацкай настаўніцкай семінарыі знаходзілася 114 выхаванцаў, усе яны былі праваслаўнага спавядання. З іх вучылася: адна асоба з чыноўнікаў, адзін з гарадскіх саслоўяў, 112 выхаванцаў з'яўляліся выхадцамі з сялян. У справаздачны год скончылі поўны курс Свіслацкай настаўніцкай семінарыі і атрымалі пасведчанні на званне народнага настаўніка 25 навучэнцаў.
«Обзор Гродненской губернии за 1903 год», Гродна, 1904.
У Свіслацкай семінарыі ў справаздачным годзе было 125 выхаванцаў. Усе яны адносіліся да праваслаўнага спавядання. Поўны курс семінарыі ў 1903 годзе скончылі і атрымалі пасведчанні на званне народнага настаўніка 19 навучэнцаў.
У мястэчку Свіслач працуе кніжны магазін.
«Обзор Гродненской губернии за 1905 год», Гродна, 1906.
У мінулым годзе ў Свіслацкай настаўніцкай семінарыі выхоўвалася 140 асоб, усе яны былі праваслаўнага спавядання. З усіх навучэнцаў адзін адносіўся да праваслаўнага спавядання, 6 належалі да гарадскіх саслоўяў, 133 з'яўляліся дзецьмі сялян. У 1905 годзе скончылі поўны курс і атрымалі пасведчанні на званне народнага настаўніка 25 выпускнікоў.
«Обзор Гродненской губернии за 1907 год», Гродна, 1908.
У мінулы год у Свіслацкай настаўніцкай семінарыі вучылася 142 чалавекі, з якіх адзін быў з дваран, 6 з’яўляліся дзецьмі настаўнікаў народных вучылішчаў, 2 належалі да гарадскіх саслоўяў, 133 — дзеці сялян. У справаздачным годзе поўны курс закончылі і атрымалі пасведчанні на званне народнага настаўніка 23 навучэнцы.
«Обзор Гродненской губернии за 1909 год», Гродна, 1910.
1 мая 1907 года ў мястэчку Свіслач адчынена крэдытна-ашчаднае таварыства. Тут дзейнічае сельская лячэбніца. За справаздачны год адрамантаваны драўляны будынак лячэбніцы.
У мінулым годзе Свіслацкае паштова-тэлеграфнае аддзяленне пераўтварылася ў паштова-тэлеграфную кантору 6-га класа. У Поразаўскім паштова-тэлеграфным аддзяленні ў 1909 годзе ўстаноўлены прыём міжнародных тэлеграм.
«Обзор Гродненской губернии за 1910 год», Гродна, 1911.
У мястэчку Свіслач дзейнічае пазыкова-крэдытнае таварыства.
«Обзор Гродненской губернии за 1913 год», Гродна, 1914.
У мястэчку Поразава ў мінулым годзе адкрыта крэдытнае таварыства.
Падрыхтавала Ганна ДУЛЕБА, г. Мінск.
На здымку: Свіслач даваенная.
