Гавораць, што перад тым, як з’явіцца чалавеку на свет, там, на нябёсах, ён выбірае месца, дзе хоча жыць. Калі гэта так, то я абрала найпрыгажэйшы куточак на Зямлі. І колькі б я ні падарожнічала, ніякія пейзажы свету не могуць параўнацца з гэтымі простымі малюнкамі лесу, возера, поля…
Я нарадзілася ў маленькай вёсцы Нязбодзічы. Яна знаходзіцца на ўскрайку Белавежскай пушчы. Паходжанне назвы вёскі мае дзве версіі. У аснове першай ляжыць паняцце «няздобная, неўрадлівая зямля», у аснове другой – прозвішчы Няздобіч, Няздобічы, Нязбодзічы. Упершыню яна ўзгадваецца ў летапісе ў 1566 годзе. Праз Нязбодзічы праходзіў важны гандлёвы шлях з Гародні. У 1790 годзе ў вёсцы граф Вінцэнт Тышкевіч адкрыў папяровую фабрыку. Недалёка ад Нязбодзічаў ёсць мясціна, якую і сёння мясцовыя жыхары называюць «паперняй».
«У Нязбодзічах няма нічога адметнага, – скажаце вы. – Гэта адна са шматлікіх вёсак Беларусі». Але ў тым і ёсць, мабыць, толькі ёй уласцівы шарм. Нязбодзічы для мяне прывабныя сваёй простай прыгажосцю. Зусім побач шумяць векавыя дрэвы Белавежскай пушчы, па якіх скачуць рудахвостыя вавёркі. А калі вам пашчасціць, вы можаце сустрэць тут касулю ці зайца. А як тут заходзіць сонца! Прыгажэйшага відовішча я нідзе і ніколі не бачыла. Небасхіл тут наогул незвычайна жывапісны і маляўнічы. Можа, таму што родны?
Людзі тут таксама незвычайныя. Мяне заўсёды захаплялі бабулькі, якія жывуць у маёй вёсцы. Яны, нягледзячы на сталыя гады, у душы зусім маладыя. На пенсіі ніколі не адпачываюць, то на агародзе шчыруюць, то дзецям, унукам дапамагаюць – не злічыць усіх спраў. А ў нядзелю гэтыя незвычайныя жанчыны спяшаюцца на аўтобус – едуць у Свіслач, у царкву. Вельмі прыемна бачыць, як яны, апранутыя ў святочнае, у хустачках розных колераў з кветкамі ў руках заўсёды вітаюць пасажыраў словамі: «Добры дзень! Дай вам Бог здароўечка!» У іх вачах акрамя дабрыні адбіўся цяжар пражытых гадоў і падзей, якія закранулі ўсю нашу краіну…
Не абмінула Нязбодзічы і вайна. Шумяць сосны, свеціць сонейка, павольна плывуць воблакі на небасхіле. І калі б не ведала, ніколі не сказала б, што на гэтай цудоўнай лясной палянцы, што недалёка ля вёскі, фашысты расстралялі шмат людзей. Аб гэтым напамінае толькі камень-помнік, на якім напісана: «На гэтым месцы 12 ліпеня 1943 года нямецка-фашысцкія захопнікі расстралялі 44 мірныя жыхары з вёсак Нязбодзічы, Качкі і Зарэчаны. Вечная слава загінуўшым!» Тут людзей расстралялі толькі за тое, што яны маглі далучыцца да партызан. Дзядзьку майго бацькі забіла шальная куля, калі ён выйшаў прывязаць на лузе каня. А мой прадзед загінуў пад Будапештам ужо пад самы канец вайны.
Яшчэ і сёння ў лясах каля Нязбодзічаў можна ўбачыць акопы і варонкі ад выбухаў.
Сёння некаторыя людзі саромеюцца вёскі. А для мяне няма нічога даражэй гэтай непаўторнай прыроды, хат, гэтых простых людзей. Роднага кутка саромецца – грэх. Яго трэба шанаваць, як і бацькоў. Гавораць, Радзіму не выбіраюць. Але я сваю абрала там, на небе.
Ганна ВАРОНКА,
студэнтка 1 курса Інстытута журналістыкі БДУ.
Фота Грыгорыя ШЫРАЕВА.
