Тэлефон зазваніў акурат тады, калі Ірына збіралася выходзіць
з хаты. Спяшалася сустракаць дачку з унукамі: яны ўжо ў дарозе. Яна падняла
трубку і пачула голас даўняй школьнай сяброўкі, якая працуе ўрачом у гарадской бальніцы хуткай
дапамогі.
— Ірына, дзень добры.
— Дзень добры, Верачка. Як пажываеш? Даўно мы з табой не бачыліся.
— Так, даўно. Жыццё заматала. Ні на што часу не хапае.
— Праўду ты кажаш. Рада цябе пачуць. Што новага?
— Дык вось хачу табе сказаць, што твой былы да нас трапіў. Зусім слабы...
Спачатку Ірыну ахапіла злосць: вось нашла аб чым гаварыць, ды яшчэ перад самай Святой Вячэрай. Якая мне справа да таго алкаголіка. Ён мне і так усё жыццё змарнаваў. Ледзьве ад яго збавілася... Яна хацела ўсё гэта выказаць сяброўцы, палажыць трубку і ісці па сваёй справе. Але раптам сціснула сэрца і ў горле стала горача, нібы праглынула гарачы вугельчык.
— Што з ім? — спытала Ірына, пасля павіснуўшай паўзы.
— Ноччу на вуліцы падабралі... Непрытомнага... Пэўна, абмарозіў ногі...
І зноў балюча зашчыміла ў грудзях. Яна не ведала, што казаць.
— Я прыеду. Дзякуй, Вера, — ціха прамовіла ўрэшце.
“Як ехаць? Дзеці ўжо ў дарозе. З хвіліны на хвіліну тут будуць. Стол прыгатаваны. Елачка свеціцца для ўнучанят. Падарункі падрыхтаваны... Куды ехаць? Чаго?” – гаварыла яна сама сабе і была ўпэўнена, што нікуды не паедзе, што няма ёй ніякай справы да таго чалавека...
“Ён жа бацька тваіх дзяцей. Ты ж кахала яго, ты ж не даруеш сабе, калі ён...”, — ціха спрачаўся з ёю ўнутраны голас.
“Ён мне ўсё жыццё змарнаваў. Колькі плакала, прасіла, благала: “Не пі!” Ці ён чуў? Не, не паеду”.
“Бог дараваў тым, хто яго на крыжы распінаў... Даруй. Не трымай у сэрцы жалю, спяшайся...”
Трэньканне мабільніка вывела яе з задумення. Званіла дачка.
— Мама, мы ўжо праз некалькі хвілін будзем у цябе. Чакай.
— Дачушка, родненькая, святкуйце без мяне. Я ўсё прыгатавала. Мне трэба паехаць ў адно месца. Даруй, дзіцятка. Я потым усё раскажу...
Яна хуценька пайшла да дзвярэй. А пасля вярнулася, зайшла ў пакой, дзе стаяў накрыты белым абрусам стол, адламала кавалачак аплаткі і акуратна загарнула яго ў паперку.
На двары церушыў снег. Ірына стаяла на аўтобусным прыпынку і думала аб Іване: “Як ён жыў ўсе гэтыя гады, дзе шукаў прытулак, што ён еў? Ён жа быў адзін на свеце. Я ж яго, як сабаку, выгнала... Божачка, а што калі ён без ног застанецца? Як жа ён будзе жыць?” На вочы набеглі слёзы, і раптам зніклі некуды крыўда і боль, якія так доўга разрывалі сэрца і перашкаджалі жыць...
— Божачка, толькі б паспець. Толькі б жыў...
— Я да Ігнатава, — сказала Ірына медсястрычцы. – Дзе ён?
— Гэта той бомж? – здзіўлена ўскінула тонкія бровы дзяўчына ў белым халаце і акінула Ірыну позіркам.
— Так, ён! – і сэрца нібы нажом працяло – “бомж...”
— У восьмай палаце, — з нейкай з’едлівай усмешкай прамовіла медсястра.
Сэрца чамусьці стала біцца часта-часта. Нібы пасля марафону. Стала цяжка дыхаць. Яна набрала паветра ў грудзі і пераступіла парог палаты.
Івана пазнала не адразу. На ложку каля сцяны ляжаў стары чалавек. Сівыя пасмы валасоў, густое шчацінне на ўпалых шчаках, і толькі вочы, вялікія блакітныя вочы сведчылі аб тым, што гэта ён, Іван.
Ірына падыйшла, моўчкі прысела на ложак і ўзяла ў свае далоні яго руку. Ён на імгненне неяк страпянуўся, таргануў руку, а потым замёр і закрыў вочы.
— Ванечка, даруй! – вымавіла яна ледзь чутна і ўбачыла, як дзве слязы выкаціліся з-пад яго закрытых павек і папаўзлі па худых шчаках. Ён слаба паціснуў яе руку, і яна паднесла яго пальцы да вуснаў. А потым дастала з сумачкі завернуты ў паперку кавалачак аплаткі, разламала яе і паднесла яму да рота.
— Ванечка, Бог цябе любіць. Ён даруе табе ўсё... І я дарую. Я больш ніколі не пакіну цябе. Ты только жыві, родны мой, толькі жыві...
У гэты міг за бальнічным акном, у цёмна-сінім нябесным аксаміце ўспыхнула зорка.
— Ванечка, паглядзі нас благаслаўляе нованароджаны Езус. Ён прыйшоў на зямлю, каб паяднаць нас, каб адкупіць нашы грахі. Ты абавязкова ачуняеш, і мы пачнём жыццё з чыстага ліста. Цябе чакаюць дзеці, унукі. Ты ж іх яшчэ не бачыў... Усё будзе добра, Ванечка...
Яна гаварыла і гаварыла, і цёплыя хвалі пяшчоты раз-пораз накрывалі яе з галавою і душылі слёзы. А ён слухаў і верыў кожнаму яе слову, і на вачах ажываў. На шчаках з’явілася ружовасць, засвяціліся вочы, і вусны кранула слабая ўсмешка.
Так, ён будзе жыць. Бо цяпер ёсць для каго. Бо ён патрэбны, бо ён не адзін на свеце.
Я. КОБРИНЕЦ.
